هجرت

یکى از مهم‏ ترین اقدامات ادیان الهى و آسمانى به خصوص اسلام، پیشنهاد و حتى امر به مهاجرت است که انسان ‏ها را از وابستگى به نقطه‏ اى از سرزمین و روح شرک ‏آلود وطن‏ پرستى آزاد مى‏ کند. اکثر پیامبران الهى امت خود را از طریق مهاجرت به آزادى و استقلال و تمدن رسانده‏ اند و ما این مهم را در دین مبین اسلام به وضوح شاهد هستیم؛ تا جایى که هجرت پیامبر اکرم صلى‏ الله‏ علیه‏ و ‏آله همراه مسلمانان واقعى و مخلص، پایه‏ گذار تمدن اسلامى در دارالهجره (یثرب) مى‏ باشد. پس مى‏ توان گفت در پس چهره‏ ى هر دینى مهاجرتى است و اصولاً روح هجرت همان فرار از “ظلمت” به “نور” و از کفر به ایمان، و از گناه و نافرمانى به اطاعت و فرمان خداست. در احادیث نیز مى‏ خوانیم: مهاجرانى که جسم شان هجرت کرده، امّا در درون و روح خود هجرتى نداشته‏ اند، در صف مهاجران نیستند و به عکس آن  ها که نیازى به هجرت مکانى نداشته ‏اند، امّا دست به هجرت در درون وجود خود زده‏ اند، در زمره‏ ى مهاجرانند.
امیرمؤمنان على علیه‏ السلام مى ‏فرماید:
وَ یَقُول الرُجل هاجرتُ، وَ لَمْ یُهاجر، إِنّما المُهاجِرونَ الّذینَ یهجرون السَّیئات وَ لَمْ یَأْتوابها «بعضى مى‏ گویند مهاجرت کرده‏ ایم در حالى که مهاجرت واقعى نکرده ‏اند. مهاجران واقعى آنانى هستند که از گناهان هجرت مى‏ کنند و مرتکب آن نمى‏ شوند.»
درک معنای صحیح هجرت و نگرش جامع به آن موجب کاربردی شدن این مفهوم متعالی در زندگی انسان ها می شود همان گونه که امروز ما شاهد این مهم در همه‏ ى ابعاد اسلام مى ‏باشیم؛ چه هجرت درونى از یک حالت پست به حالت متعالى و دایماً در حرکت بودن، و چه هجرت بیرونى، چرا که هجرت گاهى مانند طوفان و زمانى مانند نسیم روى زمین ، در زندگى متحرک بودن است.

ساحل افتاده گفت گر چه بسى زیستم
هیچ نه معلوم شد آه که من کیستم
موج ز خود رفته‏اى تیز خرامید و گفت
هستم اگر می روم گر نروم نیستم

و سرآخر وقتی به ابعاد فقهی هجرت راه می یابیم می بینیم چونان جهادی است اکبر و اصغر مقدمه و در راستای آن که خود بحثی است مهجور و با اهمیتی برابر فروع دین و تاثیری مشابه حج که خود هجرتی است اکبر و اصغر.
امید است نوشتار حاضر که با اهتمام و کوشش بی دریغ برادر عزیزمان جناب آقای مهدی مومن زاده کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث فراهم آمد مورد قبول اهل نظر و اندیشمندان گرامی قرار گیرد.

مؤلفان کتاب هجرت: دکتر سعید قاضی پور – مهدی مؤمن زاده

دانلود با لینک مستقیم